ΤΥΜΠΑΝΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

Η τυμπανοπλαστική είναι η χειρουργική αποκατάσταση του τυμπάνου.
Η αιτιολογία της μόνιμης διάτρησης του τυμπάνου είναι:
• ρήξη τυμπάνου μετά απο οξεία μέση ωτίτιδα
• τραυματισμός του ωτός (π.χ. απο μπατονέτα)
• κάκωση και κατάγματα της κεφαλής (τροχαία ατυχήματα)
• συνέπεια χειρουργικών παρεμβάσεων στο αυτί (μετά από τοποθέτηση σωληνίσκων αερισμού)
• κάκωση του ωτός (συνήθως μετά από ξυλοδαρμό)
• όγκοι του μέσου ωτός (χολοστεατωμα)
• βαροτραυματικές ωτίτιδες (μετά απο καταδύσεις) και άλλες πιο σπάνιες παθήσεις

Η θεραπεία της μόνιμης τρύπας του τυμπάνου είναι χειρουργική τόσο στα παιδιά όσο και στους ενήλικες. Η επέμβαση κρίνεται αναγκαία τόσο για την αποκατάσταση της ακοής όσο και για την αποκατάσταση της αρχιτεκτονικής του ωτός. Το δεύτερο είναι ιδιαίτερα σοβαρό γιατί με την διάτρηση του τυμπάνου έχει διαταραχθεί η αποστείρωση της περιοχής. Το μέσο αυτί (η περιοχή πίσω από το τύμπανο), σε φυσιολογικές συνθήκες είναι μια κλειστή κοιλότητα η οποία εξασφαλίζεται από ένα ακέραιο τύμπανο.
Σε περιπτώσεις διάτρησης υπάρχει επικοινωνία με αποτέλεσμα ο αέρας και το νερό να εισέρχεται στο μέσο αυτί δημιουργώντας προβλήματα (ωτόρροια, ίλιγγος, πόνος, βουητά κλπ) Είναι μια αρκετά δύσκολη χειρουργική επέμβαση η οποία πραγματοποιείται από εξειδικευμένο ωτορινολαρυγγολόγο τον ωτοχειρουργό. Γίνεται πάντοτε υπό γενική αναισθησία στα παιδιά. Η διάρκεια της επέμβασης εξαρτάται από τον τύπο της τυμπανοπλαστικής όπως αναφέρεται πιο κάτω και κυμαίνεται μεταξύ 30 λεπτών έως και δύο ωρών. Η παραμονή στο νοσοκομείο είναι συνήθως μια μέρα. Η επιτυχία της επέμβασης σε έμπειρα χέρια αγγίζει το 80-90% στα παιδιά. Υπάρχουν διάφοροι τύποι τυμπανοπλαστικής που μπορούν να εφαρμοστούν. Η επιλογή του τύπου εξαρτάται από την αιτιολογία της διάτρησης, την ηλικία του παιδιού, την συχνότητα των λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, τις συνθήκες διαβίωσης της οικογένειας και κυρίως από τη χρονική παρουσία της διάτρησης.
Κατ’επέκταση σε μια διάτρηση που οφείλεται σε κάκωση ή/και τραυματισμό του ωτός η χειρουργική παρέμβαση συνιστάται σε σύντομο χρονικό διάστημα και ανεξάρτητα της ηλικίας του παιδιού. Βεβαίως ιδίως σε μικρά παιδιά που εκτίθενται σε πολλές λοιμώξεις (για παράδειγμα τα παιδιά που πηγαίνουν παιδικό σταθμό) θα χρειαστεί και φαρμακευτική θεραπεία μετά την επέμβαση. Στις περιπτώσεις αυτές η τυμπανοπλαστική γίνεται μέσα από το αυτί χωρίς τομές εξωτερικά και συνήθως χρησιμοποιούνται τεχνητά μοσχεύματα ή/και λίπος από το ίδιο το παιδί. Η μετεγχειρητική πορεία απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και από τον ιατρό αλλά ιδίως από τους γονείς. Τα αποτελέσματα είναι πολύ ικανοποιητικά και ο μικρός ασθενής σε 3-6 μήνες επανέρχεται σε όλες τις δραστηριότητές του (π.χ. κολυμβητήριο).
Αντιθέτως στις περιπτώσεις εκείνες όπου η διάτρηση οφείλεται σε ρήξη του τυμπάνου λόγω πολλών ωτιτίδων η επέμβαση θα πρέπει να πραγματοποιείται σε ηλικίες άνω των 7-8 ετών όπου στατιστικά οι λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος έχουν ελαττωθεί σημαντικά. Ο λόγος είναι ότι αν το παιδί πάθει μια οξεία μέση πυώδη ωτίτιδα άμεσα (εντός των πρώτων μηνών) μετά απο την τυμπανοπλαστική ενδεχομενως το μόσχευμα που έχει χρησιμοποιηθεί να καταστραφεί με αποτέλεσμα πάλι μόνιμη διάτρηση με ότι αυτό συνεπάγεται. Η επιλογή του τύπου της τυμπανοπλαστικής σε αυτές τις περιπτώσεις και ειδικά η επιλογή του μοσχεύματος εξαρτάται απο την εμπειρία του ωτοχειρουργού. Θεωρείται ότι η χρησιμοποίηση μοσχεύματος απο το ίδιο το παιδί (λαμβάνεται κατα την διάρκεια της επέμβασης) αποτελεί την ιδανικότερη επιλογή. Η μετεγχειρητική θεραπεία απαιτεί προσοχή απο το ίδιο το παιδί αλλά και απο τους γονείς και πάντα σε άμεση συνεργασία με τον γιατρό. Αρχικά το αυτί είναι κλειστό με γάζες και μετά απο 10 μέρες αφαιρούνται τα ράμματα στην τομή πίσω απο το αυτί όπου έχει γίνει η επέμβαση. Το αυτί παραμένει βουλομένο έως και 2 μήνες μετά την επέμβαση απο ένα ειδικό υλικό που τοποθετείται στον έξω ακουστικό πόρο. Το παιδί επανέρχεται σταδιακά στις δραστηριότητες του, σχολείο μετά απο 7 μέρες και αθλητικές δραστηριότητες μετά απο 2 μήνες (εκτός κολύμβησης). Το χειρουργημένο αυτί δεν θα πρέπει να βρέχεται το λιγότερο για 4-6 μήνες.
Τέλος σε περιπτώσεις όπου υπαρχει υποτροπή της διάτρησης (π.χ. αποτυχία επέμβασης ) δύναται να γίνει δεύτερο χειρουργείο το λιγότερο μετά απο 6 μήνες και συνήθως με διαφορετικό μόσχευμα. Δυστυχώς όμως τα ποσοστά επιτυχίας της δευτερης επέμβασης είναι αρκετά μικρότερα απο τα αντοίστιχα της πρώτης.
Γίνεται κατ’επέκταση κατανοητό ότι η απόφαση για το πότε και πώς θα πραγματοποιηθεί η τυμπανοπλαστική είναι κρίσιμη. Θα πρέπει ο ωτοχειρουργός να λάβει όλους εκείνους τους παράγοντες υπόψιν του, έτσι ώστε η πρώτη επέμβαση να είναι και η τελευταία