Βαρηκοΐα

Με τον όρο βαρηκοΐα εννοούμε την μερική απώλεια ακοής του ενός ή και των δύο ώτων. Η βαρηκοΐα στα νεογνά και στα παιδιά μπορεί να είναι νευροαισθητήριος (πάσχει το νεύρο της ακοής), αγωγιμότητας (υπάρχει πρόβλημα στην μεταφορά των ακουστικών κυμάτων) ή μικτή. Να είναι μονόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη, συμμετρική ή ασύμμετρη. Να περιλαμβάνεται στα πλαίσια ενός συνδρόμου ή να αποτελεί αυτοτελή νοσολογική οντότητα. Να είναι συγγενής ή επίκτητη.

Διαβαθμίζεται σε ελαφρά, μέτρια και σημαντική βαρηκοΐα ανάλογα με τα dB που απαιτούνται για να γίνει αντιληπτός ο ήχος από το αυτί.

Η συχνότητα εμφάνισης νευροαισθητήριας βαρηκοΐας σε παιδιά σχολικής ηλικίας στις αναπτυγμένες χώρες είναι 1-2 στα 1000 με βαρηκοΐα άνω των 50dB και 0,5-1 στα 1000 με βαρηκοΐα άνω των 75dB. Η βαρηκοΐα αγωγιμότητας αντιθέτως είναι πολύ συχνή. Εκτιμάται ότι σχεδόν το 90% των παιδιών θα εμφανίσει κάποια στιγμή της ζωής τους τέτοιου είδους βαρηκοΐα. Κι αυτό γιατί οι αιτίες που προκαλούν την βαρηκοΐα αυτή είναι πολύ συχνές στα παιδιά και αφορούν κατά κύριο λόγο τις οξείες ωτίτιδες και την εκκριτική ωτίτιδα (ύπαρξη υγρού πίσω από το τύμπανο)

Από τα προαναφερθέντα γίνεται φανερό ότι η διάγνωση μιας επίκτητης  βαρηκοΐας οφείλει να γίνεται στα πρώτα στάδια αυτής, της δε συγγενούς αιτιολογίας  στους πρώτους μήνες της ζωής του παιδιού. Έτσι λοιπόν η πρώτη αντικειμενική εκτίμηση της  ακουστικής ικανότητας του νεογνού, γίνεται με την γέννηση του στα μαιευτήρια όπου και πραγματοποιούνται, σαν έλεγχος ρουτίνας, οι ωτοακουστικές εκπομπές.

Η αιτιολογία της βαρηκοΐας εξαρτάται από τον τύπο αυτής. Έτσι η νευροαισθητήριος  βαρηκοΐα οφείλεται σε πάθηση του έσω ωτός (πχ παθήσεις κοχλία) ή του νεύρου της ακοής. Μπορεί να είναι εκ γενετής (χρήση φαρμάκων κατά την κύηση) ή επίκτητη (συνήθως από νευροτρόπους ιούς,  κακώσεις της κεφαλής, χρήση ωτοτοξικών φαρμάκων και ενδοεγκεφαλικών μορφωμάτων)

Το βασικό σύμπτωμα της συγγενούς (εκ γενετής) βαρηκοΐας είναι η μη αντίδραση του βρέφους σε ηχητικά ερεθίσματα ή το ότι δεν ξυπνάει σε ένα πολύ έντονο θόρυβο. Επίσης το μωρό δεν κλείνει τα μάτια του αν του χτυπήσουμε παλαμάκια μπροστά στο πρόσωπο του. Ο τακτικός παιδιατρικός έλεγχος θα λύσει τις απορίες των γονιών και μόνο σε περιπτώσεις που ο παιδίατρος δεν μπορεί με σαφήνεια να καταλάβει αν υπάρχει πρόβλημα ακοής θα πρέπει να το παραπέμπει το παιδί στον παιδοΩΡΛ.

Αντιθέτως η βαρηκοια αγωγιμότητας είναι πρόβλημα που αφορά συνήθως παιδιά   μεγαλύτερης ηλικίας. Η βασική αιτιολογία είναι οι λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος όπως η οξεία μέση ωτίτιδα και η εκκριτική ωτίτιδα. Το βασικό σύμπτωμα είναι ότι το παιδί ζητάει να του επαναλάβουμε αυτό που του λέμε (ρωτάει τί και ε όταν του μιλάμε ιδίως χαμηλόφωνα) και βάζει πιο δυνατά την τηλεόραση. Σε προχωρημένα στάδια γίνεται αδιάφορο και δεν συμμετέχει ικανοποιητικά στις υποχρεώσεις του (σχολείο)

Η διάγνωση της βαρηκοΐας αποτελεί ένα βασικό πρόβλημα για τον ιατρό. Και αυτό γιατί τις περισσότερες φορές δεν υπάρχει η απαιτούμενη συνεργασία με το παιδί (λόγω της μικρής ηλικίας) ή/και καθόλου συνεργασία σε περιπτώσεις νεογνών. Η προσεκτική εκτίμηση και εξέταση από τον παιδοΩΡλ σε συνεργασία με τον παιδίατρο και με τις κατάλληλες εξετάσεις συνήθως μας οδηγούν στην σωστή διάγνωση.

Η θεραπεία της βαρηκοΐας εξαρτάται από την αιτιολογία της. Η νευροαισθητήριος βαρηκοΐα συνήθως αντιμετωπίζεται με ακουστικά βαρηκοΐας ή σε πολύ βαριές καταστάσεις με εγχείρηση (τοποθέτηση κοχλιακού εμφυτεύματος). Η βαρηκοΐα αγωγιμότητας συνήθως υποχωρεί με φαρμακευτικές θεραπείες και αναμονή και σπάνια οδηγούμαστε σε χειρουργικές παρεμβάσεις (μυριγγοτομή ή/και τοποθέτηση .

Αυτό που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι ένα παιδί που ζητάει να του επαναλάβουμε τα λεγόμενα μας θα πρέπει να εξετάζεται αρχικά από τον παιδίατρο και αν υπάρχει ανάγκη από παιδοΩΡΛ. Δεν είναι σωστό να το παραμελούμε ή να ισχυριζόμαστε ότι το παιδί απλά δεν ενδιαφέρεται. Η γρήγορη διάγνωση μας οδηγεί σε γρήγορες θεραπείας και επιτυχή αποτελέσματα.